PODZIEL SIĘ

Wielu ludzi zapoznających się z tematyką prawa spadkowego, na pewno spotkało się z pojęciem świadka testamentu. Kto może nim zostać i czy w ogóle warto powoływać taką osobę?

Czy świadek testamentu pełni podczas jego sporządzania istotną rolę? Odpowiedź brzmi: bez wątpienia tak, szczególnie w przypadku spisywania testamentu własnoręcznego bez udziału notariusza w tejże czynności. Obecność świadka w trakcie spisywania ostatniej woli może okazać się niezbędna, zwłaszcza, kiedy decydujemy się na wydziedziczenie poszczególnych członków rodziny ustawowo uprawnionych do przejęcia po naszej śmierci należącego do nas majątku albo, kiedy przewidujemy, że jakiekolwiek zapisy testamentowe mogą budzić zastrzeżenia naszych krewnych. W takim wypadku mogą oni chcieć podważyć nasze oświadczenie ostatniej woli. Wówczas ważny staje się głos świadka czyli osoby, która była obecna podczas sporządzania przez nas testamentu i jest w stanie potwierdzić, że ów dokument został spisany przy zachowaniu wszelkich koniecznych reguł czyli osobiście i bez jakiejkolwiek ingerencji osób trzecich w jego zapisy.

Istotna dla sporu spadkowego jest również ocena świadka dotycząca stanu zdrowia testatora. Wie on przecież najlepiej, w jakiej kondycji znajdował się wyraziciel ostatniej woli w momencie jej spisywania. Obecność osób trzecich wymagana jest koniecznie w przypadku sporządzania testamentu szczególnego czyli ustnego wyrażania ostatniej woli. W takim wypadku dobrze jest, jeżeli świadkiem testamentu jest osoba urzędowa – zaznacza adwokat Andrzej Pazdyga. Wybierając osobę mającą zostać świadkiem sporządzania naszego testamentu, warto wiedzieć, kto może takim świadkiem zostać, bowiem powołanie do tej funkcji osoby nieuprawnionej może spowodować stwierdzenie nieważności testamentu.  Świadkiem testamentu bezwzględnie nie może zostać:

  • ten, kto nie posiada pełnej zdolności do wykonywania czynności prawnych (osoba niepełnoletnia, ubezwłasnowolniona całkowicie albo częściowo),
  • osoba niewidoma, głuchy albo niema,
  • ten, kto nie z jakichkolwiek powodów nie jest w stanie czytać lub/i pisać,
  • ten, kto nie posługuje się językiem, w którym testator wyraża swoją ostatnią wolę,
  • skazany prawomocnym wyrokiem za fałszywe zeznania (zakaz ten obowiązuje od chwili uprawomocnienia się wyroku aż do zatarcia skazania).

Wedle przepisów Kodeksu Cywilnego to nie jedyne obostrzenia istniejące w procesie wyboru odpowiedniego świadka testamentu. Nie może nim także być:

1)      osoba będąca na podstawie testamentu jedną z powołanych do przejęcia jakiegokolwiek majątku po zmarłym,
2)      małżonek tej osoby, jej krewni albo powinowaci pierwszego lub drugiego stopnia (rodzeństwo, dzieci albo rodzice), a także osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia.

Według Kodeksu Cywilnego, złamanie dwóch ostatnich zakazów spośród wymienionych nie przesądza o całkowitej nieważności testamentu. Wówczas ważne przestaje być jedynie postanowienie, które przynosi jakieś korzyści tej osobie, jej małżonkowi, krewnym albo powinowatym pierwszego lub drugiego stopnia (rodzeństwu, dzieciom lub też rodzicom) albo osobie pozostającej z nią w stosunku przysposobienia. Jednakże, jeżeli z treści testamentu albo z okoliczności wynika, że bez nieważnego postanowienia spadkodawca nie sporządziłby testamentu o danej treści, nieważny jest cały testament. 

Jeżeli decydujemy się na powołanie świadka testamentu, warto zapoznać się z przepisami Kodeksu Cywilnego regulującymi kwestie prawa spadkowego, aby przez nieuwagę nie spowodować, że nasz testament nie będzie ważny.